Westerstraat 106
1015 MN Amsterdam
020-6279624
Pianola en grammofoon
Velen denken, dat de pianola een soort voorloper van de grammofoon was. maar dat is een misverstand.
De ontwikkeling van de pianola en de grammofoon loopt vrijwel parallel tot ca. 1930. Het tijdperk van de akoestische grammofoon en dat van de pianola overlappen elkaar bijna helemaal. Beide komen in het laatste decennium van de 19e eeuw tot ontwikkeling. Rond 1900 vinden we beide in de muziekwinkel te koop, en wordt er druk mee geadverteerd.
De komst van de elektrische grammofoonopnamen en de elektrische versterking van de weergave ervan (na 1925) luiden het einde in van het pianolatijdperk. De radio die dan ook zijn intrede heeft gedaan brengt dan, evenals de grammofoon met veel meer gemak en vele malen voordeliger muziek in huis. Dit laatste argument wordt in de daaropvolgende crisistijd doorslaggevend. Pianolafabrikanten kunnen hun dure produkten dan niet meer kwijt, en het doek valt voor de hele bedrijfstak.
De Aeolian Vocalion
Pianolafabrikant Aeolian realiseerde zich al veel eerder, dat de grammofoon- industrie steeds succesvoller zou gaan worden en wilde graag ook op die markt een plaats veroveren. In 1917 kwam Aeolian met zijn eigen grammofoon: de Vocalion. Met een dure kleurenadvertentie o.a. in het Engelse tijdschrift The Connoisseur (december 1917) werd de Vocalion geïntroduceerd. Ook een platenlabel met dezelfde naam ging van start. In de Vocalion grammofoon was een bijzonder snufje ingebouwd: de Graduola, waarmee het beïnvloeden van de geluidssterkte mogelijk werd. Dit was een soort afstandsbediening, met een kabel, die de toonopening van de weergever naar de hoorn meer of minder kon afsluiten.
